Những điều cần biết trước khi đi tham vấn

1. Tham vấn tâm lý không đưa ra lời khuyên

- Nếu như trong cố vấn các chuyên gia sẽ đưa ra cho khách hàng (KH) những lời khuyên “mang tính chuyên môn” cho thân chủ (TC). Thì các nhà tham vấn (NTV) lại khác: họ sẽ hỗ trợ TC ra quyết định bằng cách giúp họ xác định và làm sáng tỏ vấn đề, NTV dẫn dắt xem xét kỹ lưỡng vấn đế liên quan đến cảm xúc, hành vi, các khả năng, các quan điểm, thế mạnh của TC từ đó giúp TC sẽ tìm câu trả lời cho chính vấn đề của mình. ( NTV chỉ thực sự đưa ra lời khuyên khi TC đang gặp những nguy cơ như có hành vi gây hại, huỷ hoại bản thân hay người khác…Những điều này có quy định rất rõ trong những nguyên tắc hành nghề tham vấn).

2. Tham vấn tâm lý chỉ kéo dài trong vài chục phút

Có rất nhiều nguyên nhân hình thành nên vấn đề của TC do đó muốn tìm ra cách giải quyết tận gốc vấn đề của mình cần có một thời gian nhất định làm việc giữa NTV và TC.

Thông thường thời gian làm việc với NTV ít nhất là 3 buổi tuỳ theo vấn đề của TC. Với những vấn đề phức tạp cần phải trị liệu tâm lý sẽ diễn ra trong một thời gian dài mới có hiệu quả.

3. TC hay NTV làm chủ cuộc nói chuyện

Trong tham vấn, NTV luôn tôn trọng và chấp nhận một cách vô điều kiện TC của mình. NTV không đưa ra quyết định, phê phán hay trách móc TC. TC khi đến tham vấn không chỉ được chia sẻ giải toả cảm xúc, cảm nhận và hiểu về mọi mặt vấn đề của mình, có thể đương đầu tốt hơn với những vấn đề của mình…hoặc được tăng cường tiềm lực bản thân từ đó tìm ra cách giải quyết tốt nhất cho vấn đề của mình vì thế chính TC là người làm chủ cuộc nói chuyện của mình với nhà tham vấn.

4. NTV là người có nhiều tuổi và kinh nghiệm.

Một NTV có nhiều trải nghiệm có thể giúp họ có khả năng thấu cảm và nhìn nhận vấn đề của TC tốt hơn. Tuy nhiên một NTV lớn tuổi và có nhiều kinh nghiệm chưa hẳn là một nhà tham vấn giỏi. Vì một NTV tâm lý giỏi phải là người có những năng lực và phẩm chất khá riêng biệt. Thứ nhất họ phải là người có kiến thức về quá trình phát triển tâm lý ở người: nhận thức, cảm xúc và hành vi của con người. Thứ hai, họ phải là người có khả năng giao tiếp, lắng nghe cũng như biết cách khai thác các cảm xúc, nhận thức và các biểu hiện của TC. Họ được đào tạo cơ bản về kỹ năng tham vấn cũng như các lớp học dành cho việc trợ giúp tâm lý cho TC. Họ cũng là người có những phẩm chất đặc biệt dành cho người làm tham vấn như khả năng chấp nhận, khả năng thấu cảm, sự trung thực…Do vậy độ tuổi hay trải nghiệm của NTV không quyết định đến việc buổi tham vấn đó có thành công hay không?

5. Tôi chỉ đi tham vấn khi bị stress, khi chồng tôi ngoại tình hay khi tôi cảm thây bất lực trong việc nuôi dạy con cái?

Khi bạn bị sổ mũi, đau đầu…bạn tìm đến bác sỹ y khoa, còn khi bạn có vấn đề về tinh thần thì lúc này người mà bạn cần tìm gặp lại là một bác sỹ tâm hồn. Vậy khi nào bạn nên tìm gặp họ:

- Khi bạn cảm thấy không hài lòng và khó chịu hoặc bất lực trong mối quan hệ nào đó với những người xung quanh.Ví dụ như: với con gái của bạn, với chồng của bạn, với mẹ chồng của bạn…

- Khi chính bạn là người gây bất bình cho những người xung quanh.

- Khi bạn hoặc những người xung quanh bạn nhận thấy gần đây ở bạn xuất hiện những cá tính hiếm khi có, hoặc không có trong hành động tiền lệ của bạn.

- Khi bạn cảm thấy cô đơn buồn chán, lo âu, căng thẳng và sợ hãi…những điều này lặp đi lặp lại và ảnh hưởng đến cuộc sống hiện tại của bạn.

- Khi bạn tự cảm thấy hoặc người bên cạnh bạn nhận thấy bạn nói nhiều hoặc không muốn giao tiếp trong một thời điểm nào đó và luôn không cảm thấy hài lòng trong cuộc sống hiện tại.

- Tính phi lý trong nhận thức biểu hiện ra bên ngoài mà bạn cho là không bình thường. Ví dụ như bạn luôn cho rằng mọi người con trai có những hành vi thể hiện tình cảm với người mình yêu đều là xấu xa và giả dối. Hay bạn luôn cho rằng bạn gái của bạn không được phép ngủ lại qua đêm tại bất kỳ chỗ nào mà bạn mà không phải là nhà cô ấy dù trong hoàn cảnh nào…

- Khi bạn cảm thấy không thích nghi hoặc khó thích nghi, điều này ảnh hưởng đến mục tiêu hoặc những hoạt động bình thường của bạn và những người xung quanh.

- Khi bạn luôn có những ý nghĩ tiêu cực, và có ý đinh tự sát.

…..Bạn cần đến gặp NTV tâm lý.

6. NTV thể giúp đỡ tôi được điều gì?

Bằng kỹ năng tham vấn NTV sẽ: lắng nghe vấn đề của bạn., hoặc sử dụng những bài tập: bài tập thư giãn, bài tập khơi gợi tiềm năng, bài tập xác định mục tiêu, bài tập đánh giá cảm xúc…hay những kỹ thuật chuyên biệt để: Giúp bạn giảm bớt các cảm xúc tiêu cực trong hoàn cảnh khó khăn và những điều băn khoăn trong bạn.

Họ sẽ cùng bạn phân tích, lượng giá hoặc cung cấp những thông tin về vấn đề bạn gặp phải hoặc về bản thân bạn.

NTV có thể giúp bạn đưa ra các quyết định phù hợp, các giải pháp thay thế, định hướng việc đối phó với những hậu quả của mỗi quyết định. Hoặc hướng dẫn bạn làm các quyết định cụ thể.

NTV cũng có thể giúp bạn có kế hoạch thay đổi hành vi, khuyến khích bạn thực hiện những kế hoạch đặt ra. Hoặc có thể giúp bạn đánh giá được vấn đề của mình.

7. Tôi có cần phải chuẩn bị gì khi gặp NTV?

Bạn đồng ý làm việc với NTV, khi đó bạn sẽ chấp nhận nói về vấn đề của mình với NTV, cũng như bạn cần biết rằng việc trợ giúp không không chỉ là một cuộc gặp gỡ thông thường để trao đổi ý kiến qua lại, mà phải có thời gian và cách thức trợ giúp. Do đó muốn quá trình tham vấn đạt được hiệu quả cao nhất, bạn cần sắp xếp thời gian để giữ đúng lịch hẹn với NTV. Việc bạn tôn trọng và sẵn sàng hợp tác với NTV hay không sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng của cuộc tham vấn.

8. Thông tin liên qua đến cá nhân tôi có được giữ bí mật khi đi tham vấn

Một trong những nguyên tắc trong tham vấn là NTV không được tiết lộ thông tin bí mật của TC nếu TC không cho phép, không yêu cầu hoặc NTV chưa trao đổi với TC. Do vậy mọi thông tin bạn chia sẻ sẽ được bảo mật.

9. Sau thời gian tham vấn tôi sẽ được gì?

Có nhiều TC chia sẻ rằng sau thời gian làm việc với NTV họ đã nhìn nhận vấn đề của mình đang gặp phải một cách rõ ràng hơn. Họ có thể đưa ra cho mình một quyết định hoặc một kế hoạch cụ thể.

Nhiều bạn cảm thấy mình trở nên thống nhất, có thể hành động hữu hiệu hơn. Có những TC lại cho rằng mình trở nên tự chủ và tự tin hơn về bản thân và quyết định của mình.

Có nhiều người đã hiểu, chấp nhận con người mình, những người xung quanh một cách tốt hơn.

Nhiều bạn cảm thấy yêu đời hơn, thấy có khả năng đương đầu tốt hơn với những vấn đề của cuộc sống một cách thích đáng và dễ chịu. Với một số TC cho rằng cuộc sống của họ được cải thiện một cách rõ rệt sau thời gian làm tham vấn.